Het wereldboek toont de werelden achter het boek in ruimte en tijd: geografisch, historisch, mentaal. Feitelijk is ieder boek een wereldboek, maar in dit project gaan we dat idee op de spits drijven.
Het WereldBoek is traditioneel èn actueel. We bouwen voort op de boekdruktraditie sinds Gutenberg. Door deels op oude persen te werken. Door het formaat van het boek (30 x 40 cm) identiek te maken aan de beroemde 42-relige Bijbel van Gutenberg. Maar ook door te werken met losse katernen: in de vijftiende en zestiende eeuw werden veel boeken verkocht als losse katernen, die de koper dan vervolgens naar smaak en draagkracht liet inbinden.
In dit geval wordt aan die boektraditie een creatieve draai gegeven door een intensieve samenwerking tussen tientallen schrijvers, illustratoren, fotografen, ontwerpers en drukkers. ‘Dienstbaarheid’ en ‘autonomie’ vormen in deze werkwijze geen tegenpolen maar zijn in elkaar vervlochten. Kortom, de eeuwenoude traditie van inhoud&vorm-experiment op kleine schaal, door bevlogen en vakkundige liefhebbers, wordt hier voortgezet. Want wij menen dat dit maken en delen van ‘boekenwijsheid’ de toekomst blijft hebben. Analoog aan de slow-food beweging: een slow-speech beweging.
Natuurlijk leven wij wel degelijk in een grootschalige, hoogtechnologische samenleving met breed toegankelijke communicatiemiddelen – zoals het internet. Om relevant te zijn moet de energie van het WereldBoek, zijn accumulatie van kennis en schoonheid, de wereld in. Daarom krijgt het boek een massamediale pendant: het WereldBulkboek. Het basisconcept daarvoor is inmiddels rond: alle los ontworpen katernen zullen worden gescand en 1 op 1 (desnoods doorlopend over meerdere pagina’s) worden gereproduceerd op hetzelfde formaat van 30x40cm. Maar dan in rotatie-offset, op krantenpapier in een hoge, gesponsorde oplage. Wereldboek en Bulkboek vormen tesamen één project van verdieping en verspreiding.
Waarom is deze gelegenheidsuitgave zowel bijzonder als begerenswaardig?
- Een aantal bekende schrijvers en publicisten levert tekstuele bijdragen.
- De onderwerpen zijn, hoewel alle gerelateerd aan het boek, zeer divers.
- Een keur van (grafisch) kunstenaars en ontwerpers levert autonome dan wel illustratieve bijdragen.
- De afzonderlijke onderdelen van het boek worden bij drukkerijen verspreid over het gehele land gedrukt.
- Er zal gecombineerd gebruik worden gemaakt van oude en nieuwe druktechnieken (boekdruk, linosneden, steendruk, diepdruk, zeefdruk, stencildruk, offset etc.).
- Een substantieel deel van de tekst zal worden gezet uit houten en loden letters en worden gedrukt op ‘oldtimers’ onder de drukpersen.
- De vormgeving van het boek is spectaculair exceptioneel.
- Er zal sprake zijn van een grote verscheidenheid van zowel papiersoorten, lettertypes als lay-outs.
Het Wereldboek is veel meer dan een boek. Het is een ontdekkingsreis door de wereld van het boek. Lezend dan wel bladerend zal men telkens opnieuw verrast worden door tekst, beeld en vormgeving. Alleen al door de verschillende papiersoorten (zoals die gefabriceerd door ‘De Schoolmeester’ in Westzaan, de enige nog werkende op wind gedreven papiermolen ter wereld) maar ook door de zeer uiteenlopende papierformaten -wisselend per drukpers- zal het Wereldboek een heterogeen karakter hebben.
Bovendien zullen, anders dan te doen gebruikelijk, meerdere bindwijzen in één uitgave worden toegepast (Singersteek, lumbeck, Japanse binding, spiraal etc.). Elk katern is weer anders dan het andere, zowel qua onderwerp, als lettertype, layout, formaat, papiersoort en kleurgebruik. De te kiezen druktechniek zal telkens bepaald worden naar de aard van het onderwerp.
In het Wereldboek zullen het-boek-in-het-algemeen, maar bovenal de verschijningsvorm ervan, vanuit verschillende gezichtspunten worden bekeken. Zo zal er aandacht besteed worden aan onder meer:
- De relatie auteur/vormgever
- De etalage
- Letterontwerpen
- De geschiedenis van de drukpers
- Papierfabricage en toepassing
- De vormgeving van het boek (typografie en omslag)
- Ode aan het boek
- Schrijvers met een Antilliaanse, Turkse, Pakistaanse afkomst
- De lezer aan het woord
- Het Woord van God
- Het Nederlandse boekenlandschap
- De gedroomde uitgave
- Het stripboek
- Kunstenaarsboeken
- Het literaire klimaat in Irak
- Het kook boek toen en nu
- Recept voor het goede boek
- Het vakantieboek
- De bibliotheek
- De drukstadia van een meerkleurige prent
- Gesprekken met boekdrukkers
- De toekomst van het boek
- Boekomslagen
- Waarom lezen wij boeken?
- De betekenis van de Koran voor vrouwen
In het boek zal een voorwoord van de redactie worden opgenomen. Het zal duidelijk zijn dat het Wereldboek een in alle opzichten buitengewoon boekwerk zal worden. Een begerenswaardig collectorsitem voor iedereen die geïnteresseerd is in de wereld van het boek. Exemplaren zullen worden verkocht in onder meer speciale boekhandels, de deelnemende ateliers en musea. Bij voorintekening wordt een gereduceerde prijs gehanteerd.
Uitgever: Jan de Jong, de Buitenkant.
Basisvormgeving: Mark Schalken en Wiek Molin.
Eindredactie: Frans Lasès
